Accenttekens

Accenttekens maken het verschil
Accenten plaats je in de eerste plaats voor een juiste uitspraak of interpretatie. Zo kan iemand uit een bepaalde scene veel scènes maken. En.....wordt het dan een kwestie van voorkómen of vóórkomen?

Eigenlijk zijn er maar drie belangrijke accenttekens: het accent aigu (cliché), het accent grave (crème) en het accent circonflexe (enquête). Je vindt ze op het toetsenbord, via het menu Invoegen, symbolen of met een sneltoetscombinatie. Waarom dan toch al dat getob en geschuif?

Veel Nederlandse woorden komen uit het Grieks (elektra) en het Latijn (per se, pre, aquaduct). Aan woorden als überhaupt, logé en electronic mail zie je dat ze ook via een omweg inburgeren in de Nederlandse taal: via het Duits, Frans en het Engels. Logisch dat je er van in de war kunt raken. Contrôle of controle? Introducee of introducé?-
 

Accent aigu ofwel het hé-accent
Sommigen noemen dit accent ook wel 'het streepje naar rechts' of 'het hé-accent'. Je gebruikt het in woorden die uit het Frans komen om aan te geven dat de 'e' als 'ee' moet worden uitgesproken: logé, comité. Alleen bij woorden die nog als typisch Frans worden aangevoeld, plaatsen we op de eerste lettergreep een accent aigu: déja vu, dédain. 

Als klemtoonteken
Het streepje naar rechts gebruiken we ook als klemtoonteken. Ook al spreken we de 'e' in wél met een korte klank uit.

Nóg een voorbeeld: één. Klemtoontekens plaats je alleen als dat noodzakelijk is voor een goede uitspraak. In een van de en een en ander hoor je ze dan ook officieel achterwege te laten.
 

Heb je een feestje en mag je iemand meenemen ter introductie, dan kan dat een introducé (man) of een introducee (vrouw) zijn. Is het allemaal niet zo duidelijk of het een man of vrouw betreft, dan is het gewoon een introducé. Gaat het om meer mannen of een gemengde groep dan schrijf je introducés. Alleen vrouwen? Dan schrijf je introducees.

Accent grave ofwel het hè-accent
Dit accent wordt ook wel 'het streepje naar links' of 'het hè-teken' genoemd. Het komt voor in uit het Frans afkomstige woorden als crème en scène. En soms in een oer-Hollandse woord als blèren.

Het accent circonflexe
Dit accent heeft vele bijnamen: van dakje tot hoedje. Sinds de spellingwijziging van 1995 schrijven we het accent circonflexe niet meer op de a, o en u. Voor de uitspraak van een woord als debacle heb je het gewoon niet meer nodig. Waarom je dan nog wel enquête schrijft? Tja, daar zal de spellingcommissie zich nog eens over moeten buigen.

Coûte que coûte. In typisch Franse woorden schrijf je - kost wat het kost - dit accent nog wél.

Kortom
Met accenttekens geef je de juiste uitspraak of de juiste betekenis van een woord aan. Twijfel je of en waar je ze hoort te plaatsen, raadpleeg dan het Groene Boekje. Komen bepaalde woorden binnen je organisatie veel voor, zet ze dan in de autocorrectie van Word. Of maak een eigen spellinglijst. Geef je tekst cachet door de puntjes én de streepjes op de juiste plaats te zetten.<<